در مورد این سؤال نمیتوان جواب قطعی داد اما به طورکلی تحقیقات جواب خیر را میدهند و اینکه آنهایی که ارتباطی را نشان دادند با برخی شیرینکنندههای خاص بوده و با اثر کم، که درصورتیکه این شیرینکنندههای مصنوعی برای شما فواید کاهش مصرف قندهای افزوده و در روند کاهش وزن کمک کننده است یعنی میتوانید از آن استفاده کنید.
ü اما بیایید تا بررسی کنیم تحقیقات علمی در مورد شیرین کننده های مصنوعی چه میگویند؟
قبل از اینکه به ادامهی موضوع بپردازیم لازم میدانیم که یک توضیح در مورد "مطالعات مشاهدهای" و تفاوتش با "مطالعات بالینی کنترل" شده بدهیم،
مطالعات مشاهدهای، به ارتباط بین دو پدیده اشاره میکند به عنوان مثال بررسی میکند افراد چاق چه میزان گوشت مصرف میکنند که به این نتیجه میرسد افراد چاق گوشت بیشتری مصرف میکنند، حالا سوال این است چون افراد چاق گوشت بیشتری مصرف می کنند، گوشت باعث چاقی میشود؟
خیر آن افراد به هر دلیلی میتوانند چاق شده باشند و گوشت تنها یک نشانه است.
از طرفی مطالعات بالینی به صورت مستقیم بر روی افراد طی یک بازه زمانی تحقیق میکند و اثر مصرف گوشت بر وزن را بررسی میکند، برای همین مطالعات مشاهدهای قابل استناد نیستند و فقط میتوانند به ما سرنخها و یا هشدارهایی برای تحقیقات بیشتر بدهند.
ü 1- در یک مطالعه مشاهدهای که به مدت ۸ سال انجام شد حدوداً ۱۰۲ هزار نفر به این نتیجه رسید شیرینکنندههای مصنوعی، با سرطان ارتباط دارند به عنوان مثال آسپارتام با افزایش ریسک ۲۲ درصدی به نسبت افرادی که کمتر مصرف میکردند ارتباط داشت و شیرینکننده مصنوعی، آس سولفام- k با افزایش ۱۳ درصدی ریسک سرطان ارتباط داشت نکتهی جالب این مطالعه این بود که سوکرالوز نوعی دیگر از شیرینکننده مصنوعی ارتباط معکوسی با انواع سرطانها مثل سینه و سرطان مرتبط با چاقی داشت؛ البته نویسندگان این مطالعه میگویند دلیل این اتفاق این است که افراد کمتر از آن استفاده میکنند. اما باید بگوییم اگر شیرینکنندههای دیگر مثل آسپارتام با سرطان ارتباط پیدا کرد پس سوکرالوز هم هیچ اثری ندارد. این دقیقاً نقض اینگونه مطالعات است. (توجه کنید که این مطالعات مشاهده ای هستند و قابل استناد نیستند)
ü ۲- مطالعهای دیگر بر روی سوکرالوز نشان میدهد مصرف بلند مدت آن هیچ اثر نامطلوبی بر سلامت از جمله کنترل قند خون ندارد.
ü ۳-نتیجه یک ارزیابی دادههای سیستماتیک و ساختار یافته نشان میدهد سوکرالوز برای استفاده بیخطر است و بدون نگرانی برای سرطانزایی است.
ü ۴-یک متاآنالیز (متاآنالیزها مطالعاتی هستند که تعداد زیادی تحقیق در یک زمینه را بررسی میکنند تا به یک نتیجه برسند و اغلب از اعتبار بسیار بالایی برخوردار هستند) که ۱۰ مطالعه را بررسی میکنند نتیجهگیری میکند، آسپارتام هیچ اثر سرطانزایی قابلتوجهی در جوندگان ندارد.
ü ۵-یک مرور سیستماتیک (تقریباً شبیه متاآنالیز هستند با یکسری تفاوت که اینجا اهمیت ندارد) که به بررسی مطالعات مشاهدهای مانند مطالعه اول پرداخت و در مجموع حدود ۶۰۰ هزار نفر را بررسی کرد نتیجهگیری میکند دادهها و اطلاعات برای ارتباط شیرینکنندههای مصنوعی با سرطان، کافی نیست
ü نهایتاً یک متاآنالیز بسیار جدید شامل ۱۰ مطالعه کنترل شده (نه مشاهدهای) هیچ ارتباطی را بین شیرینکنندههای مصنوعی و سرطان پیدا نکردند.
ü جز مطالعه اول که یک مطالعهی مشاهدهای بود و شیرینکنندههای مصنوعی (آسپارتام و آس سولفام k) را با سرطان مرتبط میدانست (جز سوکرالوز) بقیه مطالعات و نگاه به مجموع شواهد علمی نشان میدهد شیرینکنندههای مصنوعی ارتباطی با سرطان پیدا نمیکنند و یک مطالعه نمیتواند تمام شواهد و مطالعات دیگر را از بین ببرد.
ü اگر تصمیم محافظه کارانهتری میخواهید بگیرید میتوانید آسپارتام و آس سولفام k را با شیرین کنندههای دیگر جایگزین کنید مثل (استویا، سوکرالوز، اریتریتول و… )
منابع: PMID: 35324894 // PMID: 26950483 // PMID: 28558975 // PMID: 31654706 // PMID: 24965331 // PMID: 26202345 // PMID: 30647061 // PMID: 34401106 // PMID: 27039282