تاثیر صبحانه در لاغری

صبحانه که به عنوان اولین وعده غذایی در صبح و پس از یک شب ناشتا گفته میشود از نظر جنبه عمومی به یکی از فاکتورهای سلامتی مشهور است. ادعاها در مورد اهمیت آن برای یک زندگی سالم، از کنترل وزن گرفته تا کاهش خطر بیماری های مزمن گفته شده و از منابع مختلف از جمله مقالات رسمی کشورهای مختلف مانند بریتانیا سرچشمه می گیرد. ایالات متحده، استرالیا و توصیه‌های سازمان های آنها اهمیت مصرف صبحانه را برای کاهش وزن بسیار بزرگ میدانند؛ حتی به نظر میرسد بعضا حذف صبحانه به صراحت ممنوع است. همچنین نخوردن صبحانه به عنوان یک عامل خطر برای ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت نوع دو و حتی افزایش مرگ و میر چند علتی مطرح شده است.
 با این حال بیشتر ادعاها در مورد اثرات مثبت مصرف صبحانه بر کاهش وزن از شواهد مشاهده‌ای دست آمده که ارتباطی بین خوردن صبحانه و کاهش وزن یا خطر چاقی پیدا کرده است (توجه کنید که تنها ارتباطاتی به صورت کلی مشاهده شده است و این ارتباط به هیچ وجه رابطه ی علت و معلولی نمیسازد مثلا ممکن است بین افراد تاس در یک شهر و تعداد ماشین های آن شهر ارتباط وجود داشته باشد ولی لزوما دلیل کچلی افراد تعداد ماشین ها نیست) اما برعکس کارآزمایی‌های قابل اعتماد و تصادفی‌سازی شده و کنترل شده (RCT) اخیرا هیچ تأثیری پیدا نکرده اند که مصرف صبحانه باعث کاهش وزن میشود
 به دلیل عدم تطابق آزمایش های کنترل شده و شواهد مشاهده‌ای، ما در این مقاله به دنبال مرورهای سیستماتیک و متاآنالیز ها و بررسی تحقیقات علمی موجود هستیم که تأثیر خوردن یا نخوردن صبحانه بر وزن بدن و چاقی و لاغری را بررسی میکند.

 

 

 در مطالعات چه کسانی و چه مواردی مورد بررسی قرار گرفتند؟

متاآنالیز ها مطالعاتی هستند که با بررسی تعداد زیادی تحقیق در یک زمینه به یک نتیجه گیری آماری میرسند و عموما از اعتبار علمی بالای برای استناد کردن، برخوردار هستند برای همین باید ببینیم در این متاآنالیز از چه تحقیقاتی برای بررسی استفاده کرده است.

• در این متاآنالیز تحقیقات علمی گنجانده شده که اثرات مصرف صبحانه را با حذف صبحانه بر دریافت کالری کل روز (که یا خود اشخاص گزارش میدادند یا محققان اندازه گیری میکردند) و یا تغییرات وزن بدن مقایسه می‌کنند.
•  نهایتاً ۱۳ تحقیق علمی افزوده شد که ۷ مورد رابطه بین صبحانه و وزن بدن را بررسی می‌کند(که در مجموع ۴۸۶ نفر بودند) و ۱۰ مورد از این ۱۳ مقاله تاثیر مصرف صبحانه بر دریافت کالری کل روز ( که در مجموع ۹۳۰ نفر بودند)
• ۶ تا از تحقیقات در بریتانیا ۶ تا در ایالات متحده و بقیه مطالعات توسط محققان ژاپنی انجام شد ۵ مورد از تحقیقات تنها شامل افراد با اضافه وزن بودند و در بقیه تحقیقات انواع BMI ها وجود داشتند.
•  مطالعات ارزیابی وزن بدن ۲-۱۶ هفته( به طور متوسط ۷ هفته) به طول انجامید و مطالعات مربوط به میزان کالری از ۸ ساعت تا ۶ هفته( به طور متوسط ۲ هفته)

 نهایتاً برخی تحقیقات به دلایل مختلف از جمله عدم کور بودن برخی شرکت کننده ها و یام حققان ممکن است دچار سوگیری‌های شده باشد(تاثیر فرضیات فرد بر نتایج تحقیق)(کور بودن به این معناست که فرد ازمایش شده از اینکه در کدام دسته،گروه کنترل یا ازمایش، قرار دارد اطلاعی ندارد، که این کور بودن برای محقق هم وجود دارد)

 یافته ها چه بود؟

1. بررسی ها شامل دو مورد: ۱-میزان تغییر وزن ۲- میزان دریافت کالری در بقیه ی روز
     به طور کلی حذف صبحانه منجر به کاهش وزن بدن به طور قابل توجهی (۴۴. کیلوگرم) در مقایسه با خوردن صبحانه در طی ۷ هفته شد
2.  مطابق با نتایج کاهش وزن، مصرف صبحانه منجر به افزایش معنی‌دار آماری در کل انرژی دریافتی یا کالری روزانه (+۲۶۰ کیلوکالری) در مقایسه با حذف صبحانه شد
                

 

جدیدترین تحقیقات و آزمایش ها در مورد تاثیر صبحانه بر لاغری  چه می گویند؟

 متا آنالیز فعلی نشان می دهد که مصرف صبحانه کل انرژی دریافتی یا همان کالری روزانه و وزن بدن را در مقایسه با حذف صبحانه افزایش می دهد و به نظر نمی رسد کالری اضافه مصرف شده در وعده صبحانه در پایان روز به طور کامل جبران شده باشد
 این نتایج در تضاد است با آنچه به طور منظم توسط بسیاری از دستورالعمل های رسمی تغذیه تبلیغ می‌شود که خوردن صبحانه را به عنوان یکی از کلیدی‌ترین استراتژی های حفظ وزن سالم تشویق می‌کند. توصیه هایی که توسط رسانه‌ها و برخی سازمان‌ها و... میشود مبتنی بر داده های مشاهده هستند که ارتباط بین مصرف صبحانه و وزن و توده چربی کمتر را نشان می‌دهد و معمولا این داده ها قابل اعتماد نیستند.

حال به این سوال می رسیم که :

آیا صبحانه باعث لاغری می شود ؟

 در واقع این اشتباه که "مصرف صبحانه باعث کاهش وزن می شود" احتمالاً از آنجا می آید که افرادی که به توصیه های پزشکی عمل می کنند همان افرادی هستند که صبحانه می خورند و این عادت با عادات دیگری مثل فعالیت بدنی بیشتر، نوشیدن الکل کمتر و سیگار نکشیدن و سایر عادت های حفظ کننده کاهش وزن همراه است
 اما به طور کلی هیچ تفاوتی بین افرادی که صبحانه می خورند و صبحانه نمیخورند از نظر میزان کاهش وزن یا مدت زمان کاهش وزن وجود ندارد (تاثیر بر متابولیسم و فعالیت های روزانه) و هنگامی که میزان تأثیر صبحانه مستقیما آزمایش شود( نه از روی شواهد کلی) هیچ تاثیر مثبت و برتری مصرف صبحانه برای کاهش وزن ندارد.

تاثیر صبحانه بر کالری دریافتی

 یکی از دلایل اصلی که توصیه به مصرف صبحانه برای حفظ وزن سالم می شود کاهش مصرف مواد غذایی در وعده های بعدی در طول روز است و این باعث میشود از مصرف کالری بیشتر از حد در بقیه ی روز جلوگیری شود، آیا این فرضیه درست ست؟

همانطور که این متالیز نشان داد مصرف صبحانه منجر به کاهش مصرف غذا در وده‌های بعدی نمیشود و در نهایت ما کالری بیشتری در طول روز به دست می آوریم که ممکن است باعث افزایش وزن شود و حتی به نظر میرسد این موضوع ثابت باشد چرا که در ۶ تحقیق از ۹ تحقیقی که این مسئله را بررسی کردند نشان داده شده ،کالری دریافتی روزانه با کالری مصرفی در صبحانه همبستگی زیادی دارد به این معنی که صبحانه بیشتر و پرکالری تر باعث دریافت کالری بیشتری در طول روز می شود و این یعنی منجر به افزایش وزن و چاقی در بلند مدت به اندازه ی خود میشود.

 پس برعکس فرضیه ی بالا درست است با توجه به اینکه در مقایسه با حذف صبحانه، با مصرف صبحانه  کالری بیشتری به رژیم غذایی روزانمون اضافه میکنیم این امر می‌تواند باعث افزایش وزن شود که پیامدهای بسیار مهمی برای درمان چاقی دارد زیرا مردم خوردن صبحانه را یک الگوی غذایی سالم و با لاغری مرتبط می‌دانند و در راستای تلاش برای داشتن یک زندگی سالم صبح خود را به خوردن صبحانه آغاز کنند که همانطور که گفته شد می‌تواند باعث چاقی شود.

دیدیم که  نشان داده شده این استراتژی (خوردن صبحانه )می تواند نتیجه معکوس داشته باشد و باعث افزایش وزن شود به عنوان مثال یکی از تحقیقات استفاده شده از متاآنالیز بالا بررسی و نتیجه گیری زیر ر ارائه میدهد:

این تحقیق زنانی که به طور معمول صبحانه نمی خوردند را به خوردن صبحانه مجبور کرد تا کالری دریافتی کل روز و میزان افزایش یا کاهش وزن آنها را بررسی کند،  نتیجه اینگونه بود که مصرف صبحانه منجر به افزایش کالری دریافتی روزانه به اندازه (+۲۶۶ کیلو کالری) و افزایش (۷. کیلوگرمی) وزن آنها در طی ۴ هفته شد

 نقطه قوت این متن آنالیز این است که فقط آزمایش هایی از کشورهای با درآمد بالا را شامل می شود که به دلیل در دسترس بودن غذا در موقعیت های مختلف اقتصادی و جغرافیایی، ناهمگونی را کاهش می دهد از سوی دیگر مقالات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته تنها شامل بزرگسالانی می‌شد که علاوه بر اضافه وزن هیچگونه بیماری مانند دیابت و سندروم متابولیک نداشتند

 

 

توصیه ی کاربردی تر:

چه وعده هایی برای صبحانه مناسب تر است؟